T24 Haber Merkezi
Suriye Devlet Başkanı Beşar Esad’ın, asker kaçaklarını da kapsayan genel af ilan etmesinin akabinde gözler sığınmacılara çevrilirken, uzmanlar, kararın Türkiye’deki Suriyelileri nasıl etkileyeceğini anlattı.
Ankara ve Şam ortasındaki olağanlaşma sürecine giden yolda adımlar sıklaştı. Dışişleri Bakanı Hakan Fidan’ın, “Zaten görüşmeler bir müddettir dolaylı yoldan yapılıyor’’ tabirlerinin akabinde Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın “Beşar Esad ile görüşme irademizi ortaya koyduk. Artık karşı taraftan karşılık bekliyoruz” açıklaması sonrasında gelen “genel af” kararı, Ankara-Şam ortasındaki olağanlaşma süreci için yeni bir adım olarak değerlendirildi. Erdoğan ile Esad’ın görüşme ihtimali her geçen gün kuvvetlenirken Ankara, Türkiye’de bulunan Suriyelilerin ülkelerine dönmeleri için başından beri, “güvenli dönüşün kaidelerin sağlanması ve can güvenliklerinin garanti edilmesi, Suriye’deki mülklerinin iadesi ve mülkiyet sorununun çözümünü” talep ediyor.
Türkiye gazetesinden Yeşim Eraslan‘ın haberine nazaran; Yeditepe Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Mesut Hakkı Caşın, Türkiye’nin Suriyelileri, mülteci olarak süreksiz statüde kabul ettiğini ve hudut dışı etme hakkının bulunduğunu tabir etti. Ukraynalı mülteciler de dâhil olmak üzere hiçbir ülkenin artık sığınmacı istemediğine işaret eden Caşın, şunları söyledi:
“Bu af kararıyla peyderpey de olsa Türkiye’de bulunan en azından bir milyon Suriyelinin geri gönderileceğini düşünüyorum. Elbette bu geri dönüşün bir altyapısının olması gerekiyor. Şayet görüşmeler bu formda devam ederse yılbaşına varmadan Erdoğan ile Esad ortasında bir toplantı bekliyorum. Türkiye’nin kucağına 4 milyon Suriyeli bırakıldı. Bir uzlaşı olabilir mi, elbette olur. En azından Rusya’nın denetimi altındaki bölgelerde istikrarın sağlanabileceğini ve bir kısım Suriyelilerin ülkelerine dönebileceğini, bunu da hem Rusya hem Türkiye’nin desteklediğini söyleyebilirim. Alışılmış burada asıl kıymetli olan Türkiye’nin ulusal çıkarları.”
Avrasya Stratejik Araştırmalar Merkezi (ASAM) Lideri Dr. Eray Güçlüer ise genel af kararının kapsamının genişletilerek geri dönüş garantili yasaya dönüşmesi gerektiğinin altını çizdi. Genel af kararını göstermelik olarak pahalandıran ve dört ay üzere kısa bir müddette dönüşlerin sıkıntı olacağını savunan Güçlüer, Erdoğan-Esad görüşmesini ve olağanlaşma sürecini şu sözlerle kıymetlendirdi:
“Türkiye’nin bütün samimi gayretlerine karşın Suriye’ye akıl veren öteki aktörler, terör örgütü PKK’nın oradaki varlığının bulunmasını kendi çıkarları için uygun görüyorlar. Münasebetiyle burada zahmetli bir yol var. Türkiye, Suriye’nin geleceğini yeterli niyetli olmayan aktörlerin merhametine bırakacak değil. Türkiye’nin de bu noktada yapabileceği çok kıymetli şeyler var. Ankara bu işi çözmek istiyor.”