Türk Hava Yolları (THY), 8 Eylül’de “Fehime” ve “Hatice Sultan” yalılarının onarımının tamamlandığını duyurdu. Her iki yalı butik otel olurken Odatv, yalıların tarihini “Boğaz’ın incileri THY’de: Yandı otel oldu” başlığıyla haber yaptı.
Haberi okumak için tıklayınız:
SÖZLER TUTULMADI
Her şey 2002 yılında başladı…
O yıla kadar Gaziosmanpaşa İlköğretim Okulu olarak kullanılan “Naime Sultan” yalısı, 2002’de çıkan yangının akabinde kullanılamaz hale geldi.
Gaziosmanpaşa İlköğretim Okulu mezunları, yangının akabinde verilen kelamların tutulmamasından şikayetçi.
Cumhuriyetle yaşıt 70 yıllık okullarından men edildiklerini söyleyen mezunlar, 2002’deki yangınla ilgili konuştu.
“BİR KİBRİTLİK CANI VAR”
İddiaya nazaran, 2017’deki IŞİD saldırısının akabinde kapanan Boğaz’ın ünlü gece kulübü Reina’nın otopark mafyası, okul idaresini “Buranın bir kibritlik canı var. Otopark olmasına müsaade verin yoksa yakarım” kelamlarıyla tehdit etti. Okul tehditlere göğüs gererken kısa müddet içerisinde kuşkulu bir yangın meydana geldi.
MİLYONLARCA LİRA KAZANDILAR
Yangından sonra okulun olduğu arazinin bir müddet başıboş bırakıldığını ve otopark mafyasının milyonlarca lira gelir elde ettiğini söyleyen bir mezun, “O devir Vilayet genel meclisindekiler bize kelam verdi. ‘Tekrar okul yapacağız merak etmeyin’ dediler. Meğerse oyalama taktiğiymiş biz bilmiyorduk, bizleri kandırdılar. Sonra o dönemki valilik işçisi ve vilayet genel meclisi üyeleri uyandı ve kendileri bahçesini otopark olarak kiralamaya başladı. Aylık milyonlarca lirayı bulan büyük rantlar elde edildi senelerce zira Reina ve öbür gece kulüplerinin müşterileri lüks arabaları orada park ediliyordu” dedi.
“OKULUMUZU GERİ İSTİYORUZ’ DEDİK LAKİN YARAR ETMEDİ”
Okulun ve yanındaki İstanbul Yüzme İhtisas Kulübü’ne ilişkin “Hatice Sultan” yalısının ele geçirilmek istendiğinin altını çizen öteki bir mezun, şöyle devam etti:
“Bizler bu durumu o vakitler bilmiyorduk. 2008 yılında okulumuzun yanışının altıncı yılı. Ortaköy halkı, Kabataş Erkek Liseliler Derneği, Denizcilik Lisesi Mezunlar Derneği, Arnavutköy Güzelleştirme Derneği ve birkaç kurum daha birleşerek ortak bir hareket başlattık. Kampanyamız ‘Okulumuzu geri istiyoruz’ idi. O vakitler gazeteler daha özgürdü şimdi iktidarca büsbütün ele geçirmemişti. AKŞAM gazetesi ve birçok gazetede haber yaptırdık durumu. Cumhuriyet gazetesi sağ olsun üç gün manşetten verdi.
“CAN ATALAY VE MÜCELLE YAPAN TAKVİYE OLDU”
Sonra imza kampanyası başlattık. O devir yaklaşık 18 bin adet fiziki imza topladık Ortaköy halkından. Kıyıda stantlar açtık. Bir-iki haftada bu kadar sayıya ulaştık. Büyük talep oluştu, biz de sevindik. Meclis’te o devir beş partiye talebimizi ilettik. Yalnızca MHP ‘İnceleyeceğiz’ diye geri dönüş yaptı onun dışında hiçbir şey olmadı.”
Can Atalay ve Mücelle Yapıcı’nın dayanağıyla ihalenin iptali için harekete geçtiklerini ve yürütmeyi durdurma kararı aldırdıklarını belirten bir mezun, “Sevindik fakat sonraki basamaklarda neden olduğunu bilemeyeceğimiz biçimde davayı kaybettik” dedi.
“İHALEYİ GÖZYAŞLARI İÇERİSİNDE İZLEDİK”
İl Özel Yönetimi tarafından 2009’da Fehime Sultan Yalısı ile birlikte kiraya vermek üzere ihaleye çıkarıldı, ihaleyi THY DO&CO paydaşlığı kazandı. İhale gününü bir mezun şöyle anlattı:
“2009’da Sultanahmet’te yapılan ihaleyi canlı takip ettim. İhale başkanı önce basını ve izleyicileri çıkardı. Biz art sıralarda durduk tekrar de çıkmadık. Hatırladığım kadarıyla dört-beş müracaat vardı ihale için. İki tanesi şahıstı, üç tanesi ise firmaydı. İhale başkanı ihale dosyalarını açtı. Her birisinde birer eksik buldu ve ihale dışı bıraktı. Birinde bir dilekçe eksik dedi başkasında bir diğer evrak eksik dedi… Ek bilgi de talep etmeden oldubittiye getirdi. Geriye yalnızca Do&Co’yu bıraktı. Tek iştirakçi olarak Do&Co kaldığı için ihaleyi ‘kamu yararı gözeterek veriyoruz’ dedi. İhalenin tarzına ve çok iştirakli olması gerektiğine itiraz edildi lakin itirazlar reddedilerek ‘kamu faydası vardır’ denerek DO&CO’ya verildi. Alışılmış bizler o anları gözyaşları içerisinde izledik zira okulumuz göz nazaran göre elimizden alınıyordu…”
VE BİR VASİYET
Okulun tarihine geçmeden evvel bir vasiyetten de bahsetmek gerek…
Okulun mezunlarından Prof. Dr. Ruşen Dora okulun rölövesini mezunlara teslim ederken “Eğer orası otel olacaksa çizdiğim bu röleveyi asla vermeyin” vasiyetinde buldu. Bu vasiyet mezunlar tarafından yerine getirildi.
İTTİHATÇILAR AÇTI: “NASIL BU TÜRLÜ BİR OKULA KIYILABİLDİ”
Okulun cumhuriyetle yaşıt olduğunun altını çizen mezunlar, yalının yine kamuya hizmet eden bir yapı olmasını istiyor.
Mezunlar okullarını İttihat ve Terakki devrinin ilerici hareketiyle kurulan, genç Türkiye Cumhuriyeti’nin temellerinin atıldığı okullardan biri” kelamlarıyla tanım ediyor.
“OXFORD’UN YERLEŞKESİ NE HOŞ OTEL OLURDU DEĞİL Mİ”
Okulun senelerce Kabataş Erkek Lisesine öğrenci yetiştirdiğini söyleyen bir öbür mezun, “Kabataş’tan mezun olanların yarısına yakını bu okuldan mezun oldu. Nasıl bu türlü bir okula kıyılabildi? Binadan daha kıymetlisi orada yaşatılan bir kültür yok edildi. Dileğimiz, tüm bölge halkının ortak bedeli olan okulumuzun binasının bir gün yine topluma ve toplumsal hayata kazandırılması, tekrar bahçesinde çocukların ve memnun bir gelecek hazırlayan nitelikli öğretmenlerinin olması…
Bunlar ikiz yalı binası. Başkası de “Hatice Sultan” yalısı. Orası da çok uzun yıllar İstanbul Yüzme İhtisas Kulübü’nün merkezi oldu ve yüzlerce ulusal yüzücünün yetiştiği bir yer olarak hizmet verdi. Orası da katılarak bir rant projesine dönüştü ve topluma hizmet veren kurum olma vasıfları yok edildi, otel yapıldı. Oxford Üniversitesinin yerleşkesi ne hoş otel olurdu değil mi? Neden yapmazlar? Zira bilirler ki kültür ve eğitim her vakit paradan bedelli. Başımızı iki elimizin ortasında alıp düşünmemiz gerekir: Biz ne yaptık?” tabirlerini kullandı.
OKULUN TARİHİ
1909 yılında kurulan Gaziosmanpaşa İlköğretim Okulu, 2002 yılına kadar Naime Sultan Yalısı’nda hizmet verdi.
Beşiktaş İttihat Terakki Cemiyeti tarafından Akaretler semtinde açılan okul, beş yıl sonra Gazi Osman Paşa’nın Beşiktaş’taki yalısına taşındı, daha sonra Müessesat-ı ilmiye yönetimine bağlanarak okulun ismi “Beşiktaş İttihat ve Terakki Vakfı Mektebi” olarak değiştirildi. 1914’te Gaziosmanpaşa yalısına taşındı, 1917’de “İttihat ve Terakki Sultanisi” ismini aldı. 1923-1925 yılları ortasında tütün deposu olarak kullanıldı ve 1925’ten itibaren yatılı okul olarak “İnönü Darüleytami” diye isimlendirildi.
BURAK REİS’E TAŞINDI
1927-1933 arası eğitime Kabataş’taki Fındıklı Okulunda devam edildi ve sonrasında 1909’dan beri okul olarak kullanılan Naime Sultan Yalısı’na taşındı. Gaziosmanpaşa İlköğretim Okulu olarak hizmet verirken 13 Temmuz 2002’de binanın yanarak çatısının ve kimi duvarlarının kısmen çökmesi ile kullanılmaz hale gelmesi nedeniyle Ortaköy’deki Burak Reis İlköğretim Okulunun ek binasına taşındı.
Butik otel olacak olan yalıların onarımdan sonraki görüntüsü
Oğuz Ok