Elektronik dans müziği, geçen 40 yıl içinde anaakım müzik cinslerini radikal biçimde dönüştürürken bölünerek çoğaldı, içinden yeni ve tesirli cinsler çıkardı; goa trance de bunlardan biri. Bugün sıradan bir müzik çeşidinden daha çok bir ömür biçimi olarak benimsenen bu tipe ilişkin birinci örnekler, 1990’ların başında Hindistan’ın Goa kentinde ortaya çıktı. Bölge, 1960’ların ortalarından itibaren sıcak plajlar ve düşük hayat maliyetlerinin yanı sıra mahallî dini ve kültürel uygulamalardan etkilenen hippilerin uğrak noktasıydı.
O günden bugüne çok vakit geçti. Goa trance sahneleri günümüzde başta Hindistan ve İsrail olmak üzere dünyanın dört bir yanında binlerce müzik tutkununu bir ortaya getiriyor. Türkiye’de goa trance denince akla gelen birinci isim ise Mindsphere takma ismini kullanan Ali Akgün, dünya çapında hatırı sayılır bir kitleye hitap ediyor.
ZNA Gathering, Montargil, Portugal, 2022
– Bize biraz kendinden ve müzik serüveninden bahseder misin?
İstanbul’da doğdum. Küçük yaşlardan beri müzikle ilgileniyorum. 91-93 yılları ortasında heavy metal grubum vardı, birçok yerde konserler verdik. 94 yılında elektronik müziğe ilgim başladı ve goa trance çeşidini keşfettim; bir manada ilişkin olduğum yeri buldum diyebilirim.
Etki altında kalmamak için sevdiğim cinslerin uzun müddet dinleyicisi olmadım ve çabucak üretmeye koyuldum. Goa trance seslerin oluşumu, dizilimi ve aranje bakımından kurgulaması epeyce güç bir çeşit.
YERELDEN DÜNYAYA
– Stilini nasıl tanımlarsın, Mindsphere nasıl ortaya çıktı?
Tarzımız ‘melodik goa trance’ olarak tanımlanıyor. Bu alanda yıllarca üretim yaptık ve kesimlerimiz plak şirketleri tarafından yayınlanıp, tertiplerde çalındıkça tanındı ve bu biçimde isimlendirildi.
Mindsphere’in temelleri 96 yılına dayanıyor. O yıllarda güzel bir goa trance dinleyicisiydim. Yeni çıkan albümlere yurtdışında yaşayan bir arkadaşım vasıtasıyla ulaşabiliyor ve kısıtlı ekipmanlarımla denemeler yapıyordum. Birinci vakitlerde ortaya çıkanlar yayınlanacak şeyler değildi ancak bir ruh oluşuyordu, yani şeklim şekilleniyordu. İçimden gelen notalar, benliğimden çıkmaya çalışan hislere form veriyordu. Bu bir gün çıkacak, kendini duyuracak ve kesinlikle birilerini etkileyecekti. Bu hissi hiç kaybetmedim.
ZNA Gathering, Montargil, Portugal, 2022
2000’lere geldiğimizde forumlar çok popülerdi ve ben de 2002 yılında ‘PsyTurk’ isimli bir forum kurdum, böylelikle bu biçimi dinleyenlere ulaştım. Türkiye’nin her yerinden üyelerimiz vardı. Kimse birbirinin yüzünü görmüyor, ismini bilmiyordu. Herkesin takma isimleri ile var olduğu o dünyada psy/goa trance konuşuluyordu. Vakitle etkinlikler düzenlenmeye başlandı, birinci partiler ve daha sonra devam eden onlarca aktiflik daima buradan kök aldı. Ben de yıllar uzunluğu yaptığım müzikleri bu etkinliklerde çalmaya başladım. Yabancı plak şirketlerinin de müziğimi fark etmesi uzun sürmedi.
2006 yılında birinci albümüm Inner Cyclone yayınlandı. Artık dünyaya açılmıştım. Albüm dijital olarak 1 yıl içinde 15 bin defa indirildi. Bu o yıllar ve bizim şeklimiz için epeyce yüksek bir sayı. Akabinde farklı plak şirketleri ile çalışmaya ve yeni müzikler üretmeye başladım. 2012’ye dek pek çok toplama albümde yapıtlarım yayınlandı. 2012’de ikinci albümüm ve sırasıyla 2015, 2016 ve 2020 de öteki albümlerim yayınlandı.
İsrail, Telaviv, 2022
DOĞU-BATI SENTEZİ
– İlham kaynakların ve müziğinle vermek istediğin alt iletiler neler?
Pek çok müzisyen üzere ben de üzerinde hayat sürdüğüm, köklerimi saldığım topraktan besleniyorum. Ülke olarak bir ayağımız Batı’da öbür ayağımız da Doğu’da. Müziğimde, çağdaş teknolojileri bu toprakların ruhuyla harmanlayıp ortaya bir sentez çıkarmaya çalışıyorum. Zira nitekim elimizde bir nimet var. Bu türlü bir medeniyete sahip olmak, ondan beslenmek fevkalade bir tecrübe. Beşerler bunu deneyimlemek ve hissetmek için yurt dışından bu topraklara geliyor; buradaki mistik havayı solumaya çalışıyor.
– Yurt dışında nerelerde sahne aldın?
Çok yere gidiyorum, kimilerini ise hiç yayınlanıyorum. “Underground” halinde tabir ettiğimiz duyurulmayan partiler oluyor. Özel davetli olarak gittiklerim de oluyor. Dünyada birçok yerde çaldım. Çaldığım ülkelerden kimileri Almanya, Belçika, Hollanda, İsrail, Portekiz ve Sırbistan.
– Bizlere biraz da psytrance tipinin dünya elektronik müzik sahnesindeki yerinden bahseder misin? Yükselen bir müzik akımı olarak tanımlayabilir miyiz?
Bu bahis biraz karışık, bence dünyada buna istikamet verenlerin, bu müziğin bir halde ticari bir metaya dönüşmemesi için çok çabaladıklarını düşünüyorum. Muhakkak başlı, yılda bir sefer düzenlenen çok büyük şenlikler var lakin yeniden de bir biçimde bizim şenlikler başka pek çok elektronik müzik cinsinden farklı içeriklere sahip. Buralara giden insanların ortak bir şuuru olduğunu düşünüyorum. Tabiata, beşere, omurdaki tüm canlılara saygılı, sağduyulu beşerler bunlar. Aşırılıkları anlık yaşayan lakin kimseye ziyan vermeden eğlenip oradan gitmesini bilen beşerler. Bu yaklaşımı öteki müzik üsluplarında çok bulamazsınız. Yükselen bir müzik çeşidi olduğunu düşünmüyorum, bu kültürü tam manasıyla yaşayanlar dışında, müziğimizin herkese uğramayacağı bir gerçek.
Sırbistan, Belgrad, 2019
TÜRKİYE İŞİN NERESİNDE?
– Türkiye bugün global psytrance sahnesinin neresinde?
Sosyal medyadan takip ettiğim kadarıyla son vakitlerde çok önemli etkinlikler düzenleniyor. Değerli isimler geliyor ve bu etkinlikler profesyonelce yapılıyor. Yıllardır etkinlikler düzenleyen dostlarımız var. Pek birçok artık bilinen şenlikler haline geldiler.
Bu etkinlikler arttıkça psytrance kültürü ülkemizde daha çok tanınacaktır, lakin bir müzik imalcisi olarak fikrimi sorarsanız; sanırım daha yolun başındayız. Tahminen 2000’lerde, erken periyotta, bu müziğin öncüleri olarak bir ortaya geldiğimizde amaçlarımızı büyük tutmuş olsaydık bugün her şey daha farklı olabilirdi.
Old is Gold, Belçika, Antwerp
– İsrail, bu sahnede öne çıkan ülkelerin başında geliyor. Orada sanatkarlara yönelik bir devlet dayanağı var mı? Bu muvaffakiyetin sırrı nedir?
Devlet takviyesi var mıdır bilmiyorum, fakat bildiğim şu ki 1995 yılında bile bu kültürü ülke olarak yaşadıklarına şahit oldum. Psytrance orada bizdeki üzere yalnızca gençlerin dinlediği bir müzik çeşidi deği, her yaştan ve toplumsal katmandan insan bu müziği biliyor ve dinliyor. Orada nerdeyse mahallî bir müzik üzere olmuş, herkesin rahatça ulaştığı bir müzik çeşidi. Caddede sokakta her yerde duyabilirsiniz. İsrail çok fazla sanatçı, DJ çıkaran bir ülke.
“FARKLI CİNSLERE KAPALI DEĞİLİM…”
– Öteki müzik cinsleriyle ortan nasıl, seni etkileyen yerli ya da yabancı sanatkarlar var mı?
Çok fazla var. Kimileri biçimimin büsbütün dışında. Müzisyen olduğum için hiçbir vakit farklı çeşitlere kapalı olmadım. Her vakit âlâ müziklere ulaşmaya çalıştım. İcra ettiğimiz müzik biçimine uygun bir hayat sürdüğümüzü sananlar olabilir fakat tam olarak o denli değil. Klasik müzik ve caz dinlerim. Eskilerden Cem karaca ve Barış Manço, çocukluğumdan beri bana büyük yol göstermiştir. Müzikte anlatılmak istenen his bazen saz ile bazen elektronik bir enstrümanla sunulabilir. Mercan Dede çok sevdiğim bir sanatçıdır.
YENİ ALBÜM YOLDA…
ZNA Gathering, Montargil, Portugal, 2022
– Yakın gelecek ve 2023 için planlarınız neler? Bizimle paylaşabileceğiniz projeleriniz var mı?
Bu yıl bir goa trance albüm daha çıkarmayı planlıyorum. Daha etnik öğeler içeren, dinleyiciyi ziyadesiyle şad edecek bir çalışma olacak. Akabinde bir ambient albüm çalışmam olacak, şu an tamamlanmak üzere. Sanırım 2023 sonu üzere yayınlanacak. Pandemi devrinde mecburî olarak sahneden uzak kaldık; önümüzdeki aylarda planlamış pek çok şenlik ve aktiflikte müziğimle yer alacağım.