Yeşilçam da dahil olmak üzere Türk sinemasının usta isimleri ortasında yer alan; sinema ve tiyatro oyuncusu, direktör, üretimci ve senarist Tuncel Kurtiz 27 Eylül 2013’te kalp krizi sebebiyle, 77 yaşındayken hayatını kaybetti.
Özellikle son periyodunda rol aldığı “Ezel” ve “Muhteşem Yüzyıl” üzere üretimlerde canlandırdığı karakterlerle hafızalara kazınan usta oyuncu, senarist, direktör ve üretimci Tuncel Tayanç Kurtiz’in vefatının üzerinden 9 yıl geçti.
Ses verdiği şiirlerle de tanınan usta sanatçı, bugün vefatının 9. yılında anılıyor.
SOSYAL MEDYADA GÜNDEM OLDU
Usta ismin vefat yıl dönümü, toplumsal medyada da gündem oldu. #TuncelKurtiz
Tuncel abiyle çok yakındık. Çok muhabbet, çok sevgi. Ama ne yaptığımızı, yapmak istediklerimizi en iyi hisseden, gören olmasıyla da ayrı bir yere koyarım. Desteği, verdiği moral unutulmaz. Özlemle 🙏#TuncelKurtiz pic.twitter.com/JhSAGbfTRf
— Tuncay Akgün (@tuncayakgun_) September 27, 2022
"Biz dünyayı değiştirmek için yola çıktık, olmadı. Dünyayı değiştiremedik. Ama dünya da bizi değiştiremedi."
Türk Sinemamızın usta oyuncusu #TuncelKurtiz'i aramızdan ayrılışının 9. yılında sevgi, saygı ve özlemle anıyorum. pic.twitter.com/L8sFXkqG1w
— Zeydan Karalar (@ZeydanKaralar01) September 27, 2022
Aramızdan Ayrılışlarının Yıl Dönümünde Talip Apaydın ve Tuncel Kurtiz'e Sevgiyle #TalipApaydın #TuncelKurtiz
Çağdaş Ferhat'tı Orhan Kemal
Bilirdi kayalar nice sert
Yara yara geldi dişiyle tırnağıyla
Nereden nereye
En dipten en tepeye
Yiğit insan, yalın kuvvet.
Talip Apaydın pic.twitter.com/Yb3o9DiZ27— Işık Öğütçü (@isikogutcu57) September 27, 2022
“Yastık değil kafan rahat olacak,
Döşek değil vicdanın rahat olacak,
Ve insan yorgana değil huzura sarılıp uyuyacak…”Sinemamızın ve tiyatromuzun dev ismi #TuncelKurtiz’i sevgi, saygı ve özlemle anıyorum.
İyi ki geçtin bu topraklardan… pic.twitter.com/YRgNUucALC— Burhanettin Bulut (@eczburhan) September 27, 2022
"Mesele yaşamakta değil,
Mesele iz bırakabilmekte"Türk tiyatro ve sinemasının efsane ismi, oynadığı karakterlere hayat veren #TuncelKurtiz’i özlemle anıyorum. pic.twitter.com/mv5NpXUaAD
— Battal İLGEZDİ (@battalilgezdi34) September 27, 2022
TUNCEL KURTİZ KİMDİR?
Kurtiz, Selanik doğumlu Türk bürokratı Hamdi Vala Kurtiz ve Boşnak Müfide Kurtiz’in oğlu olarak 1 Şubat 1936’da İzmit’in Bahçecik nahiyesinde dünyaya geldi.
Babasının vazifesi gereği ilköğrenimini 8 farklı kentte sürdüren Kurtiz, ortaokulu Edremit’te tamamladı.
OYUNCULUĞA HALDUN DORMEN TİYATROSU’NDA BAŞLADI
İstanbul Haydarpaşa Lisesi’nden mezun olan ve okul yıllarında İETT’de yarı vakitli ışık kontrolörü olarak çalışan usta oyuncu, hukuk, İngiliz filolojisi, ideoloji, psikoloji ve sanat tarihi kısımlarında eğitim gördü lakin hiçbirini tamamlayamadan üniversiteden ayrıldı.
Haldun Dormen Tiyatrosu’nda 1958’de başladığı oyunculuğu Orhan Günşiray’ın yönettiği 1964 üretimi “Şeytanın Uşakları” sinemasıyla sinemada devam ettiren usta isim, yüzden fazla sinema sinemasında oynadı.
Kurtiz, 1979 üretimi “Gül Hasan” sinemasının senaryo ve direktörlüğünü üstlendi, 1980 imali “Bereketli Topraklar Üzerinde”nin senaryosunu kaleme aldı.
12 Eylül 1980 askeri darbesinin akabinde yurt dışına yerleşen sanatçı, İsveç, ABD ve Almanya’da tiyatro ve sinema projelerinde yer aldı.
“RAMİZ DAYI” KARAKTERİYLE HAYRAN KİTLESİNİ ARTIRDI
Ünlü oyuncu, 1990’lı yıllarda Türkiye’ye dönerek 2003’te “Alacakaranlık”, 2006’da “Hacı”, 2007’de “Asi” isimli dizide rol aldı.
Bir televizyon kanalı için 2010 yılında Balıkesir Edremit ilçesi Çamlıbel köyündeki butik otelde ünlü dostlarını ağırlayarak “Tuncel Kurtiz ve Dostları” isimli bir program yapan Kurtiz, tıpkı yıl “Hayat” belgeselini de seslendirdi.
“Ezel” dizisinde canlandırdığı “Ramiz Dayı” ve “Muhteşem Yüzyıl” dizisinde “Ebussuud Efendi” karakterleriyle son sanat yıllarında hayran kitlesini artıran Kurtiz, çok sayıda mükafatın de sahibi oldu.
Kurtiz, özgün üretimlerde ustalıkla oynadığı rollerin yanı özlü sözleri seslendirdiği sinema replikleriyle de isminden kelam ettirdi.
Tuncel Kurtiz, 1981 Antalya Altın Portakal Sinema Şenliği’nde “En Güzel Senaryo”, 1986 Berlin Sinema Şenliği’nde “Gümüş Ayı”, 1994 Altın Portakal Şenliği’nde “En Uygun Yardımcı Erkek Oyuncu”, 2002 Sadri Alışık Ödülleri’nde “En Düzgün Yardımcı Erkek Oyuncu”, 2008 İtalya Taormina Sinema Şenliği’nde “Sanat”, Yeşilçam Ödülleri’nde “En Yeterli Yardımcı Erkek Oyuncu”, 15. Altın Koza Sinema Şenliği’nde “Usta Oyuncu” ve 2011’de 48. Altın Portakal Sinema Şenliği’nde “Yaşam Uzunluğu Başarı” mükafatına layık görüldü.
Menend Kurtiz ile evli olan, Aslı isminde bir kızı ve Mirza isminde bir oğlu bulunan sanatçı, İstanbul Etiler’deki meskeninde 27 Eylül 2013’te düşerek başını çarpması sonucu 77 yaşında hayatını kaybetti.
“ÇOK BÜYÜK KÜLTÜREL TEMELLERİMİZ VAR”
Usta oyuncu, kendisiyle yapılan bir söyleşide hayal ettiği Türk sinemasını şu kelamlarıyla anlatmıştı:
“Bizim devrimci sinemamız bu olacak. Bu topraklardan çıkacak. Bu toprağın tarihinden çıkacak, sosyolojisinden, ideolojisinden çıkacak. Öteki dermanımız yok. Karacaoğlan’ı da olacak içinde, Ağrı Dağı’nın çiçekleri de olacak. Bu ortada Nazım Hikmet de, İlhan Berk de olacak, şairlerimiz de olacak içinde, Fuzuli de olacak. Zira bir büyük yelpazenin içinden geliyoruz. Çok büyük kültürel temellerimiz var, ta Anadolu’nun temelinde on bin yıllık bir kültür var. Bunun içinden gelen Türkmenler, Yörükler ve öbürleri bu kültürle birleştiler. Bir tarafta Şah İsmail, bir tarafta Azerbaycan var, bir tarafta Göktürkler var, Dede Korkutlar var, bir taraftan Osmanlı’nın Fuzuli’si Nedim’i var, Itri’si var Levni’si var. Yani öylesine geniş bir coğrafyadan geliyoruz ki, bunları yakalayabilmek lazım.”
“Çok Tuhaf Soruşturma, Pir Bedrettin, Keşanlı Ali Destanı, Kaplan ve Daktilolar, Yolcu, Kalbin Sesi, Martı, Altın Yumruk, Ayı Masalı, Şahane Züğürtler, Zafer Madalyası” üzere oyunlarda rol alan oyuncunun rol aldığı sinemalardan kimileri ise şöyle:
“Son Kuşlar, Ben Öldükçe Yaşarım, Silahların Kanunu, Karanlıkta Vuruşanlar, Hudutların Kanunu, Berbat Kral, Hükümdarlar Ölmez, Umut, Otobüs, Kanal, Sürü, Bereketli Topraklar Üzerinde, Ağrı’ya Dönüş, Bir Aşk Uğruna, Usta Beni Öldürsene, Tabutta Rövaşata, Işıklar Sönmesin, İstanbul Kanatlarımın Altında, Akrebin Seyahati, Hoşçakal Yarın, O da Beni Seviyor, Şellale, İnat Öyküleri, Hayatın Kıyısında, Lal, Güz Sancısı, Kayıp Armağan, Siyah Beyaz.”