CHP Genel Lider Yardımcısı Ahmet Akın, hazırladığı ‘Türkiye’de Güç Yoksulluğu’ raporunda; “Türkiye’deki güce erişim temel bir hak ekseninden çıkarılarak vatandaşı müşteri olarak gören bir nizama dönüştürülmüştür. Kış aylarında ısınmak isteyen ve minimum meblağda elektrik harcayan bir vatandaş sadece iki faturaya 2 bin liranın üzerinde bir fiyat vermek zorunda olacak” değerlendirmesini yaptı.
CHP Genel Lider Yardımcısı Ahmet Akın, “Türkiye’de Güç Yoksulluğu” başlıklı bir rapor hazırladı.
Raporda, şu saptama ve değerlendirmelere yer verildi:
“Temel bir insan hakkı olan güç Türkiye’de bilhassa kış aylarında ısınma gereksiniminin artacağı bir devirde büsbütün lüks haline dönüşmüştür. Türkiye’deki güce erişim temel bir hak ekseninden çıkarılarak vatandaşı müşteri olarak gören bir sisteme dönüştürülmüştür. AK Parti iktidarının yanlış kararları nedeniyle vatandaşlarımız derin bir güç yoksulluğu yaşamaya başlamıştır. Güç yoksulluğu, yanlış özelleştirme siyasetleri, güç alanında kamunun elinin zayıflatılması ve alanın büsbütün kar-zarar denkleminde bir kesime dönüşmesinden kaynaklanmaktadır. Bu nedenle kış aylarında Türkiye’de vatandaşlar ya fahiş fiyattaki faturalarla karşılayacak ya da kış aylarında ısınma gereksinimini tam gidermeden geçirmek zorunda kalacaktır.
“Aralık ve ocak aylarında düşünce yaşanacak”
Türkiye’de 2022 yılı içinde güç faturalarına artırım üstüne artırım yapıldı. Elektrik konut tarifesine yapılan toplam 3 artırımla düşük kademe yüzde 89,5; yüksek kademe ise yüzde 185 oranında zamlandı. Doğalgaz konut tarifesi ise yapılan toplam 3 artırımla birlikte yüzde 164,1 oranında arttı. Öbür bir deyişle kış öncesi elektrik faturaları 2 ile 3 kat, doğalgaz faturaları ise 2,5 kattan daha fazla artmış durumda. Benzeri bir biçimde akaryakıt eserlerine de 2022 yılı boyunca arka arda artırım yapıldı. İstanbul’da akaryakıtın litre fiyatı 12 lira 91 kuruştan 22 lira 69 kuruşa; motorinin litre fiyatı da 12 lira 76 kuruştan 26 lira 37 kuruşa yükseldi.
Enerjiye yapılan fahiş artırımların akabinde konutlarda temel muhtaçlığı karşılamak için yapılan tüketimler bile artık taban fiyatlı ve düşük gelirli kümeler tarafından karşılanamamaktadır. Bu kapsamda minimum tüketim olarak kabul edilen 240 kilovatsaatin faturaya yansıması 417 lira olurken, ısınma emeliyle günlük 10 metreküp doğalgazın bir aylık tüketim faturası ise bin 716 liraya çıkmış durumda. Buna nazaran sadece ısınma gereksinimini karşılamak ve taban elektrik tüketiminin bedeli 2 bin 133 lira olarak hesaplanıyor. Öteki bir deyişle kış aylarında ısınmak isteyen ve minimum meblağda elektrik harcayan bir vatandaş sırf iki faturaya 2 bin liranın üzerinde bir fiyat vermek zorunda olacak.
Avrupa İstatistik Ofisi (Eurostat) Avrupa bölgesinde; güç faturalarının gelirin yüzde 25’ini bulması durumunda güç yoksulluğu tarifi yapılmaktadır. Bu bilgiden hareketle Türkiye’de minimum fiyatla çalışanların bilhassa kış aylarında derin bir güç yoksulluğu yaşadığı ortaya çıkmaktadır. Buna nazaran elektrikte taban tüketimde bulunan ve kış aylarında ısınma gayesiyle doğalgaz tüketen bir taban fiyatlı çalışanın 5 bin 500 lira olan maaşının yüzde 39’una denk gelmektedir. Bu bilgiler dikkate alındığında minimum fiyatla çalışan vatandaşlarımızın önümüzdeki kış devrinde bilhassa aralık ve ocak aylarında külfet yaşayacağı anlaşılmaktadır.
“Derin bir güç yoksulluğu”
Asgari fiyatla çalışanlar; Türkiye’de fiyatlı çalışanların yüzde 47’sini oluşturmaktadır. Minimum fiyattan daha az gelirle çalışanlar da dikkate alındığında Türkiye’de kış aylarında fiyatlı her iki çalışan vatandaştan birinin derin bir güç yoksulluğu yaşayacağı anlaşılmaktadır. Bu doğrultuda iktidarın hiçbir ayrım yapmadan taban fiyat ve daha alt gelir kümelerine kış aylarında direkt nakdi yardım yapması gerekmektedir. İktidarın yaptığını argüman ettiği sübvansiyonun vatandaşın kış aylarında ısınma gereksinimini karşılamadığı ortadadır.
Yeni yılda minimum fiyata yapılacak artış vatandaşın cebine Şubat 2023’te girecek. Münasebetiyle aralık ve ocak aylarında taban fiyatla çalışan vatandaşlarımız ısınma gereksinimlerini tam olarak karşılayamayacaklar. AK Parti iktidarı önümüzdeki iki ay boyunca fiyatlı çalışan her iki vatandaşımızdan birinin derin bir güç yoksulluğu yaşatacak. İktidar sözcüleri milletten o kadar kopmuş durumdalar ki, Türkiye’de ortalama fiyatın taban fiyatın iki katı olabileceğini söylüyorlar. Türkiye’de fiyatlı çalışanların yüzde 47’si taban fiyatlı. İktidar sözcüleri daha bu gerçekliğin bile farkında değil.”